admin

همچنین این دارو از دسته کورتیکواستروئیدها (کورتون‌ها) است که داراری اثرات گسترده‌ای در قسمت‌های مختلف, بدن هستند که این اثرات گسترده همانطور که می‌توانند در درمان طیف زیادی از بیماری‌ها مفید باشند، می‌توانند عوارض جانبی زیادی هم به جا بگذارند.

دگزامتازوندگزامتازون به صورت آمپول
درمان حمله آسم، درمان حساسیت شدید، کنترل التهاب در بیماری‌های روماتیسمی و خودایمنی و کنترل صدها, بیماری حاد و مزمن دیگر از جمله کاربردهای این داروهاست.

مکانیسم اثر

دارو با عبور از غشاء سلولی به گیرنده های خود در سیتوپلاسم متصل شده و کمپلکس دارو-گیرنده وارد هسته , سلولی می شود. این کمپلکس با اتصال به نواحی خاصی از DNA موجب تحریک روند رونویسی mRNA , و بدنبال آن ساخت آنزیم هایی می گردد ,

که در نهایت مسئول اثرات سیستمیک کورتیکواستروئیدها با جلوگیری از تجمع سلول های التهابی در ناحیه التهاب، مهار فاگوسیتوز و آزاد شدن آنزیم های مسئول در التهاب و مهار ساخت و آزاد شدن واسطه های, شیمیایی التهاب، اثرات ضدالتهابی خود را اعمال می کند.

فارماکوکینتیک

دگزامتازون سریعاً و به خوبی از دستگاه گوارش جذب می شود. فرم تزریقی آن نیز از عضله به خوبی جذب می شود. بطور عمده در کبد و مقادیری نیز درکلیه و وبافت ها به متابولیت های غیر فعال تبدیل می شود.

دگزامتازون در چه مواردی نباید مصرف شود؟
منع مصرف

۱٫ تزریق داخل مفصلی این دارو در مواردی مانند جراحی ترمیمی مفاصل، اختلالات انعقادی خون، شکستگی , داخل مفصلی، عفونت اطراف مفصل یا سابقه ابتلاء به آن، پوکی استخوان اطراف مفصل به دلایل, غیر آرتریت و مفصل ناپایدار نباید مصرف شود.

دگزامتازوندگزامتازون به صورت قرص
۲٫ در پیشگیری از سندرم زجر تنفسی نوزادان، در صورت وجود آمنیونیت، عفونت یا تب، عفونت با هرپس، عدم کفایت جفت و پارگی زودرس غشاء رحم نیز نباید مصرف شود.

عوارض جانبی

حبس مایعات در بدن (التهاب و تورم در قسمت دست و مچ پا)؛ مشکلات خواب (بی‌خوابی)، تغییرات خلق و خو؛ آکنه (جوش)، رنگ‌پریدگی یا کبود شدن، نازک شدن پوست، خشکیِ پوست؛ دیر خوب شدن زخم؛

افزایش میزان تعریق، افزایش رشد موها؛ سردرد، سرگیجه، احساس چرخش؛ حالت تهوع، دل‌درد، نفخ؛ ضعف عضلات؛ تغییرات در شکل یا مکان چربی‌های موجود در بدن (خصوصاً در بازوها، پاها، صورت، گردن، سینه ها و کمر)؛

البته لازم است ذکر شود که ممکن است عوارض جانبی دیگری نیز در صورت استفاده از این دارو رخ دهد. چنانچه موارد دیگری را مشاهده نمودید، به دکتر مراجعه کنید.

فواید دگزامتازون

موارد مصرف کورتون
داروهایی که به نام کورتون شناخته می‌شوند، در پزشکی امروز از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین داروها برای کاهش التهاب, و کنترل بسیاری از بیماری‌های مزمن محسوب می‌شوند. درمان حمله آسم، درمان حساسیت شدید، کنترل التهاب در بیماری‌های روماتیسمی و خود ایمنی و کنترل صدها بیماری حاد و مزمن دیگر , ازجمله کاربردهای این داروهاست.

کورتونها به شکل قرص و آمپول برای تزریق داخل مفصل و رفع التهاب حاد وجود دارند. در سال‌های اخیر, فرم‌های شیاف آن نیز برای درمان التهاب روده بزرگ به بازار آمده است.

دگزامتازونعوارض مصرف دگزامتازون
دگزامتازون سریعاً و به خوبی از دستگاه گوارش جذب می‌شود. فرم تزریقی آن نیز از عضله به‌خوبی جذب می‌شود. به‌طور عمده در کبد و مقادیری نیز در کلیه و بافت‌ها به متابولیت های غیر فعال تبدیل می‌شود.

ایجاد وابستگی

شاید عجیب باشد اما باید بدانید این دارو برای شما ایجاد وابستگی می‌کند. دلیلش این است که بدن انسان , روزانه حدود ۳۰ میلی‌گرم کورتیزول که کورتون درونی بدن است، تولید می‌کند. وقتی انسان با استرس, جسمی و روحی مواجه می‌شود،

میزان ترشح کورتون به موازات شدت استرس بیشتر می‌شود و گاهی تا ده برابر کورتون تولید می‌شود.

کورتون ها، داروهای پرقدرتی هستند و به همین علت داروسازان آنها را به تیغ جراحی تشبیه می‌کنند.

در بیمارانی که به صورت طولانی کورتون را به شکل دارو وارد بدن خود می‌کنند، تولید کورتون درونی مختل, می‌شود و به این ترتیب وقتی بیمار در معرض استرس‌ها و آسیب‌های جسمی و روحی قرار می‌گیرد، بدن او قادر به تولید کورتون اضافی نیست ,

و دچار عوارضی مثل ضعف شدید، افت فشارخون و بی‌حالی می‌شود.

عوارض مصرف طولانی ‌دگزامتازون‌
استفاده‌ طولانی‌ مدت ‌دگزامتازون‌ در کودکان‌ می‌تواند منجر به مهار رشد شود.

تداخلات دارویی

مصرف همزمان این دارو با ریفامپین، داروهای ضدصرع مانند کاربامازپین، فنوباربیتال، فنی توئین، و پریمیدون , موجب تسریع متابولیسم دگزامتازون و کاهش اثر دارو می گردد. این دارو ممکن است باعث کاهش اثر, داروهای پائین آورنده قند خون و یا داروهای کاهنده فشار خون گردد.

هشدار ها

۱٫ استفاده طولانی مدت دگزامتازون در کودکان می تواند منجر به مهار رشد شود.

۲٫ به دنبال مصرف این دارو ممکن است آزمون های بررسی عملکرد هیپوتالاموس- هیپوفیز غده, فوق کلیوی دچار اختلال شود.

۳٫ در افراد مسن و به خصوص خانم های یائسه، شانس ایجاد پوکی استخوان و افزایش فشار خون، بالا می رود.

۴٫ در صورت نیاز به جراحی یا درمان های اضطراری و نیز در افراد دیابتی باید احتیاط نمود. ۵٫ در افرادی که دارو را با مقادیر تضعیف کننده سیستم ایمنی دریافت می کنند از تزریق واکسن های حاوی, ویروس های زنده باید پرهیز شود.

توصیه های دارویی

۱٫ برای به حداقل رساندن تحریک گوارشی شکل خوراکی دگزامتازون، باید بعد از غذا مصرف شود.

۲٫ از قطع ناگهانی مصرف دارو بعد از استفاده طولانی( بیش از ۳ هفته) پرهیز گردد.

توصیه دارویی برای ‌دگزامتازون‌
۳٫ در طول درمان مصرف سدیم باید محدود شده و مصرف مکمل های حاوی پتاسیم توصیه می شود.

۴٫ معاینات چشم پزشکی در طول درمان دراز مدت، به طور مرتب باید انجام گیرد.

دگزامتازون چه تاثیری در اشتها و چاق کردن دارد؟

پاسخ: دگزامتازون اشتها را زیاد می کند. علاوه بر آن از طریق ایجاد تورم در بدن شما را چاق می کند. در حقیقت یکی از عوارض استفاده زیاد از کورتون ها ایجاد تورم تدریجی در بدن و افزایش میزان چربی است , که باعث پف کردن فرد شده و یا علامتی به نام ماه رخ! (یعنی گرد و پف کرده شدن صورت) می شود.

در نتیجه بیمار احساس میکند که چاق و قوی بنیه شده است. اماحقیقت این است که تمام کورتون ها در, استفاده مکرر باعث تحلیل رفتن عضلات و پوکی استخوان می شوند.در حقیقت دگزا متازون بدن, شما را رسما به یک پفک تبدیل میکند.

از چه مواردی در حین مصرف داروی دگزامتازون باید خودداری کرد؟

از قرار گرفتن در کنار افرادی که بیمار بوده و یا دچار عفونت هستند، خودداری کنید. اگر در معرض ابتلا, به آبله‌مرغان یا سرخک هستید، برای اقدامات پیشگیرانه به دکترتان مراجعه کنید و از او راهنمایی بگیرید.

چرا که این وضعیت، در افرادی که از داروهای استروئیدی استفاده می‌کنند، می‌تواند خطرناک , و یا حتی کُشنده باشد.

اگر واکسنی نیاز دارید، در دوره مصرف این دارو نزنید؛ زیرا در این دوران که شما داروی دگزامتازون را, مصرف می‌کنید، زدن واکسن بر روی شما تاثیر زیادی نخواهد داشت و از شما در برابر بیماری‌ها, محافظت چندانی نمی‌نماید.

واکسن هایی که با مصرف ‌دگزامتازون‌ نباید زده شود
منظور واکسن هایی است که شامل موارد زیر باشند: واکسن سرخک، سرخجه، فلج اطفال، روتا ویروس، تیفوئید، تب زرد، واریسلا (آبله‌مرغان)، زوستر (زونا) و واکسن آنفولانزا؛

در دوره مصرف این دارو، از مصرف الکل اجتناب کنید.

دارویاب , عصر ایران , شفا آنلاین , مجله قرمز

گردآوری: پرشین وی